حملات سریالی ویروس‌های کامپیوتری به شبکه‌های داخلی ایران
حملات سریالی ویروس‌های کامپیوتری به شبکه‌های داخلی ایران
گویا داستان نفوذ ویروس& های رایانه& ای به شبکه& های داخلی قرار است به یکی از سوژه& های ثابت صفحات فناوری اطلاعات و ارتباطات رسانه& ها تبدیل شود.
به گزارش پایگاه خبری فناوری اطلاعات برسام و به نقل از دنیای اقتصاد، در حالی که هنوز زمان چندانی از شناسایی ویروس وایپر و حمله آن به شبکه& های داخلی وزارت نفت نگذشته است به تازگی ویروس جدیدی با نام Flamer شبکه& های داخلی کشور را مورد تهدید قرار داده است.
آغاز جنگ سایبری
نزدیک به دو سال پیش سیمانتک خبری از حمله یک ویروس رایانه& ای قدرتمند به تجهیزات رایانه& ای مراکز هسته& ای ایران منتشر کرد. ویروسی که لابراتوار کسپرسکی آن را استاکس نت خواند توانست در کوتاه& ترین زمان ممکن حجم بالایی از رایانه& های سراسر جهان را آلوده کند.
درحالی که کارشناسان امنیت شبکه هدف اصلی این ویروس مخرب را فعالیت& های هسته& ای ایران عنوان کرده بودند، اما این ویروس توانست خیلی سریع در جهان تکثیر شود. دی& ماه سال گذشته و درست زمانی که تب استاکس نت فروکش کرده بود کارشناسان شرکت امنیت اینترنتی کسپرسکی روسیه در گزارشی اعلام کردند که ویروس استاکس& نت تنها یکی از دست& کم پنج ویروسی است که بر پایه یک پلت& فرم ساخته شده& اند و عملیات تولید آنها به سال ۲۰۰۷ بازمی& گردد.
متخصصان امنیتی معتقد هستند که دولت& های آمریکا و رژیم صهیونیستی حامیان ساخت این ویروس قدرتمند بوده& اند.
این اظهارات در حالی انجام شد که در آن زمان ویروس دیگری با نام «دوکو» توسط شرکت& های امنیتی شناسایی شد که از قدرت نفوذ بالایی برخوردار بوده و گفته می& شود که وظیفه آن دزدی اطلاعات از رایانه& ها است.
محققان، ویروس جدید «دوکو» را جایگزین استاکس نت دانستند. به گفته آنها «دوکو» به گونه& ای طراحی شده بود که به درون سیستم& های ایرانی نفوذ کرده و اطلاعات درون آنها را جمع آوری کند، چرا که به نظر می& رسد استاکس نت نتوانسته است همه هدف& های نویسندگان آن را محقق کند. همزمان پیش بینی شده بود که در ماه& های آینده، ویروس& های پیچیده& تری هم برای نفوذ در رایانه& های ایرانی ایجاد شود.
کمی بعد از خبر انتشار این ویروس& ها منابع اطلاعاتی پرده از نحوه انتشار این بدافزارها برداشتند.
بدافزارهایی که نه از راه اینترنت، بلکه این بار توسط یک نیروی انسانی و به وسیله یک حافظه قابل حمل به شبکه& های رایانه ای وارد شده است.
بعد از این افشاگری بود که مشخص شد این برنامه در زمان ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش توسط آمریکا در دستور کار این کشور قرار گرفته و دولت اوباما نیز در تسریع چنین فعالیت هایی بی تاثیر نبوده است. اتفاقی که این روزها انتقادات بسیاری را در پارلمان آمریکا به همراه داشته است؛ چرا که نمایندگان آمریکایی معتقدند که اوباما نباید به سادگی اجازه فاش شدن چنین اطلاعاتی را به رسانه& ها می& داد.
بعد از دوکو و استاکس نت اوایل امسال خبر از یک حمله سایبری دیگر منتشر شد. حمله ای که این بار عامل آن وایپر نام گرفته بود شبکه داخلی وزارت نفت را نشانه گرفته بود.
هر چند از ابعاد و خسارت& های این حمله خبر رسمی منتشر نشد، اما گفته می& شود که این حمله توانسته خسارت& های مالی را به کامپیوترهای موجود در شبکه حمله شده وارد آورد. سخنگوی وزارت نفت در آن زمان عنوان داشت که تنها مسائل و اطلاعات عمومی صدمه دیده چنانکه در بخش اتوماسیون اداری و سیستم EOR نیز تنها اطلاعات عمومی سیستم دچار صدمه شده است. وی با بیان اینکه این حمله در قالب نفوذ یک ویروس انجام شده است گفت: ویروس مادربورد& های کامپیوتر& ها را سوزانده و برای پاک کردن اطلاعات اقدام کرده است.
حملات متداوم
اما درست یک ماه بعد از وایپر رسانه& های خبری از انتشار بدافزار به شدت پیچیده جدیدی خبر داده& اند که کشورهای خاورمیانه و به خصوص ایران را هدف قرار داده است. به گزارش کامپیوترورلد، محققان چندین شرکت امنیتی غربی و شرکت& های تحقیقاتی هم شناسایی این بدافزار به نام Flamer را تایید کرده و از آغاز بررسی& ها و تجزیه و تحلیل آن خبر داده& اند.
متخصصان مرکز ماهر در ایران Flamer را عامل سرقت حجم گسترده& ای از اطلاعات در هفته& های اخیر توصیف کرده و می& گویند این بدافزار به دنبال انتشار بدافزارهای مشابهی مانند استاکس نت و دوکو عرضه شده است.
محققان شرکت امنیتی کسپرسکی هم تجزیه و تحلیل& های گسترده ای را بر روی این بدافزار به عمل آورده اند و معتقدند این بدافزار از نظر هدف گیری جغرافیایی و نحوه انتشار شباهت& های زیادی با استاکس نت و دوکو دارد. اما Flamer از ویژگی& های متفاوتی هم برخوردار است و از هر دو بدافزار قبلی پیچیده تر است.
Flamer که از سوی کسپرسکی Flame نامیده شده از ماژول& های متعددی برخوردار است که طراحی حملات گسترده ای را ممکن کرده است. این بدافزار می& تواند در آن واحد اقدامات تخریبی متعدد و متنوعی را انجام دهد که هدف اکثر آنها سرقت اطلاعات و خرابکاری سایبری است. یکی از توانایی& های این بدافزار سوءاستفاده از میکروفون رایانه برای ضبط مکالمات افراد است.
تهیه عکس از برنامه& های خاص در زمان اجرا، به خاطر سپردن نحوه فشرده شدن دکمه& های صفحه کلید، بررسی ترافیک شبکه و جاسوسی در این زمینه و در نهایت برقراری ارتباط با وسایل الکترونیک مجاور از طریق بلوتوث از جمله ویژگی& های این بدافزار بسیار خطرناک است.
این بدافزار صرفا سازمان& های صنعتی و حساس را هدف نگرفته ولی مشخص است که به آلوده کردن رایانه& های موجود در مراکز دولتی، نهادهای آموزشی، شرکت& های تجاری و حتی رایانه& های شخصی مورد استفاده افراد به طور شخصی علاقه خاصی دارد. همانطور که طراحان واقعی استاکس نت و دوکو هرگز مشخص نشدند، کسی مسوولیت طراحی Flamer را هم بر عهده نگرفته است.
اما پیچیدگی این بدافزار و همین طور حجم بالای منابع مورد نیاز برای طراحی چنین محصول خطرناکی تردیدی باقی نگذاشته که یک دولت در پس پرده این بدافزار را طراحی کرده است.
اما در حالی که گمانه زنی& ها برای کشور سازنده این ویروس ادامه داشت نشریه جروزالم پست عنوان کرده که معاون نخست وزیر رژیم صهیونیستی در سخنانی اعلام کرد که این ویروس توسط این رژیم تولید و راه اندازی شده است.
موشه یعلون، در سخنانی که می& تواند این نظریه را تقویت کند که ویروس توسط اسرائیل ساخته و به کار گرفته شده گفت : همه می& دانند که تهدید ایران برای اسرائیل یک تهدید جدی است و برای مقابله با این تهدید باید اقدامات مختلفی انجام داد که به کارگیری این نوع از ویروس& ها هم یکی از همین اقدامات است.
جروزالم پست در ادامه می& نویسد: یعلون که با رادیو ارتش اسرائیل سخن می& گفت در ادامه به این نکته اشاره کرد که اسرائیل درصدد حمله سایبری انجام شده به رایانه& های ایران است.
درخواست کمک از ایران
در حالی که حمله& های سایبری به ایران ادامه دارد اما همواره بعد از مدتی خبر موفقیت مقابله کارشناسان ایرانی در برابر این ویروس& ها اعلام می& شود. این بار اما معاون سازمان فناوری اطلاعات گفته است که ۳۰ کشور از جمله استرالیا، هلند و مالزی و حتی کشورهایی که تاکنون با آنها ارتباط نداشتیم با مرکز «ماهر» ارتباط برقرار کرده و تقاضای کمک و ارائه ابزار پاکسازی بدافزار «شعله» یا همان Flamer را داشتند.
اسماعیل رادکانی در گفت& وگو با فارس اظهار داشت: مرکز «ماهر» سازمان فناوری اطلاعات ایران، بالغ بر یک ماه پیش موفق به شناسایی بد افزار شعله شده بود و در این مدت مشغول تهیه ضد بدافزار و ابزار پاک& سازی مربوطه بوده است.
معاون سازمان فناوری اطلاعات ایران تاکید کرد: با توجه به اینکه این بدافزار توسط ۳۴ آنتی ویروس دنیا قابل شناسایی نبود، پس از تهیه ابزار پاکسازی در مرکز ماهر، بالغ بر ۳۰ کشور از جمله استرالیا، هلند و مالزی و حتی کشورهایی که تاکنون با آنها ارتباط نداشتیم، با مرکز ماهر ارتباط برقرار کردند و تقاضای کمک و ارائه ابزار پاکسازی و بدافزار داشتند.
رییس مرکز ماهر سازمان فناوری اطلاعات ایران تصریح کرد: شناسایی این بد افزار و تهیه ابزار پاکسازی آن، پیچیدگی& های خاصی داشت و نسبت به بد افزارهای گذشته، پیچیده& تر بود.
برنامه جامع داریم؟
این سومین حمله ویروسی در دو سال گذشته به ایران است. حملاتی که همواره گفته می& شود مورد دفاع مرکز ماهر قرار می& گیرد. آنچه که از سخنان سیاستمداران دنیا بر می& آید آن است که روند چنین حملاتی ادامه دار خواهد بود.
هر چند که مرکز ماهر بعد از همه& گیر شدن خبر انتشار چنین ویروس& هایی همواره مدعی شناسایی آنها از مدت& ها قبل بوده است.
در حالی که انتظار می& رود بعد از هر کدام از این حمله& ها میزان دفاع شبکه& های کشور افزایش یابد و آمادگی در این بخش چند برابر شود، اما شواهد نشانگر آن است که تا زمان وقوع بحران برنامه& ای برای امنیت شبکه& ای یا وجود نداشته یا اگر هم وجود داشته باشد به شکل کلی فراگیر نیست. از سوی دیگر به نظر می& رسد که مسوولان امر بیشتر به فکر اینترنت ملی یا همان شبکه ملی اطلاعات هستند.
پیش& تر و در گزارش& های دیگر هم گفته شده بود که عموم سیستم& های رایانه& ای دولتی و سازمانی از ویندوزهای غیراورجینال و نرم& افزارهای قفل شکسته استفاده می& کنند. شاید استفاده از این
نرم افزارها در نگاه اول هزینه& های مربوط به فناوری اطلاعات یک سازمان را کاهش دهد، اما در بلند مدت به دلیل غیر اصل بودن و به روز نشدن می& تواند در بروز چنین مشکلاتی تاثیرگذار باشند.
سوالی که پیش می& آید این است که آیا ما به یک سند جامع و الزامی در بخش امنیت فضای اطلاعات و ارتباطات نیازمندیم؟ اگر پاسخ این سوال مثبت است تدوین این سند و اجرای آن وظیفه کدامیک از چندین نهاد فعال در این بخش است؟